این
مبدل ها کاربرد وسیعی در صنایع شیمیایی مانند واحدهای تقطیر نفت خام
دارند.همانطور که از نام آن پیداست مبدل حرارتی پوسته و لوله از یک مخزن
استوانهای شکل بزرگ (پوسته) در فشار بالا و تعدادی لوله در داخل آن تشکیل
شده است.مایع در داخل لولهها حرکت میکند و بخار داغ بر روی لولهها و
درون پوسته جریان دارد.به علت تعداد زیاد این لولهها و سطح تماس بالایی که
ایجاد میکند،حرارت بخار به مایع داخل لوله منتقل شده و مایع را به جوش
میآورد.
نوع مرسوم مبدل های گرمایی ،مبدل های حرارتی پوسته – لوله ای
است که بر حسب تعداد پاس های پوسته و لوله این مبدل ها خود دارای انواع
مختلفی می باشند و ساده ترین آنها، دارای یک پاس پوسته و یک پاس لوله است
که در شکل فوق نشان داده شده است. در این مبدل ها معمولا دیوارک هایی نصب
می شوند تا با ایجاد تلاطم و ایجاد مؤلفه سرعت عرضی در جریان ، ضریب جا به
جایی سیال در قسمت پوسته افزایش یابد که به این دیوارکها بافل (Baffle) می
گویند.مبدل های حرارتی دیوارک دار(Baffle) معمولا با یک پاس پوسته و دو پاس
لوله و یا با دو پاس پوسته و چهار پاس لوله تولید می شوند.
در مبدل
های حرارتی پوسته و لوله دارای بافل (صفحات هدایت کننده جریان)، جریان سیال
سمت پوسته به صورت متقاطع با لوله ها در بین دو بافل مجاور جهت داده می
شود.
مبدل های حرارتی پوسته و لوله ای U شکل دارای کم هزینه ترین
ساختار هستند، زیرا فقط به یک صفحه لوله نیاز است . سطح داخلی لوله ها به
دلیل خم U شکل تند، نمی توانند با وسایل مکانیکی تمیز شوند.در این مبدل ها
تعداد زوجی از گذر های لوله به کار می رود ولی محدودیتی از نظر انبساط
گرمایی وجود ندارد.
جنس لوله ها وظیفه تبادل را در مبدل پوسته و لوله به عهده دارند به گونه ای که از دو طرف در تماس با سیالات مورد انتقال حرارت قرار دارند . در واقع لوله ها در مبدل پوسته و لوله نقش جدا کننده را بر عهده دارند سایز این لوله ها متفاوت می باشد . لوله ها معمولاً از جنس مس می باشند البته بنا به کاربرد می توانند از فولاد ضد زنگ ( استیل ) ، نیکل ، آلومینیوم ، برنج و تیتانیوم نیز باشند ولی با توجه به ضریب انتقال حرارت سیال درون یا بیرون لوله در هر سمت که این ضریب کمتر باشد می توان از لوله های پره دار از داخل یا پره دار از خارج استفاده نمود که به طبع هزینه ساخت این دستگاه آن بالا تر است .
پوسته مبدل حرارتی پوسته و لوله که به همراه تیوپ شیت ها وظیفه نگهدارنده لولهها ، اتصال ورودی و خروجی ها و ... را بر عهده دارد .عمل انتقال حرارت نیز در داخل پوسته انجام میگیرد. ضخامت پوسته به فشار کار و قطر پوسته بستگی دارد.
در
ساخت پوسته مبدل حرارتی پوسته و لوله معمولاً از فولاد یا فولاد ضد زنگ
استفاده میگردد . چرا که باید انتقال حرارت آن در پایین ترین حد و تحمل
فشار آن در بالا ترین حد ممکن باشد روی پوسته مبدل حرارتی پوسته و لوله
باید مسیر ورود و خروج آب - قلاب آویز- اتصال تخلیه- محل نصب شیر اطمینان
سنسور و... در نظر گرفته شود.
مبدل های حرارتی پوسته و لوله دارای آرایش های مختلف از نظر جریان سیال در
سمت پوسته و سمت لوله می باشند و براساس سطح انتقال حرارت ،فشار کار ، افت
فشارکویل ،شیوه های ساخت و هزینه کنترل خوردگی و مسائل تمیز کاری، مورد
انتخاب و استفاده قرار می گیرند. بافل ها در مبدل های پوسته و لوله برای
افزایش ضریب انتقال گرما در سمت پوسته و همچنین برای مستقر نگه داشتن بهتر
لوله ها استفاده می گردند.
از برترین برندهای این نوع مبدل میشود مبدل حرارتی هپاکو را پیشنهاد داد تا ضمن برخورداری از کیفیت بسیار بالای محصول خیال خود را یک عمر راحت کنید
بطور کلی همانطور که از نام مبدل حرارتی مشخص است، مبدل های حرارتی وظیفه تبادل حرارت بین دو سیال را بعهده دارند. سیالات تبادل کننده حرارت می توانند آب، گاز، روغن، هوا و ... باشند.
مبدل حرارتی انواع مختلفی در تاسیسات حرارت مرکزی و تهویه مطبوع دارد که هر کدام از انواع آن نیز به نوع های مبدل حرارتی با جریان همسو، ناهمسو و منقطع تقسیم میشوند: